Mariannhill. Największa misja Polska w dziejach Afryki, o. Jarosław Różański OMI

W niezwykłą i bogatą historię misji Mariannhill w południowej Afryce od samego początku wpisuje się także wielka grupa misjonarzy i misjonarek pochodzących z terenów Polski, głównie z zaboru niemieckiego, chociaż trudno jest klasyfikować wszystkich jako Polaków z Polski, gdyż na przełomie XIX i XX w. przynależność i świadomość narodowa były dość złożone, w zależności od regionu (Górny i Dolny Śląsk, Pomorze, Warmia, Mazury, Powiśle). Niemniej w tym bogactwie ludzi można znaleźć wiele polskich akcentów, wyrażanych w postaci otwartych deklaracji, pielęgnowania mowy czy modlitewnych tradycji polskich.

O wadze tych elementów językowych i kulturowych świadczą wydawnictwa w języku polskim, zapoczątkowane jeszcze w latach 80. XIX w. w południowej Afryce, a później rozwijane na terenach zaboru niemieckiego oraz poza jego granicami. Dlatego też tytuł niniejszej monografii przypomina o tej największej „polskiej misji” w dziejach Afryki, w której wzięło udział ok. 200 misjonarzy i misjonarek z terenów Polski. Ich zaangażowanie było szczególnie aktywne na przełomie XIX i XX w., słabnąc nieco w okresie międzywojennym, a zanikając po II wojnie światowej